Szkodliwe działanie procesów spawania na organizm człowieka i jego środowisko
Rozwojowi techniki spawalniczej towarzyszy dążenie do poprawy warunków pracy i ochrony zdrowia człowieka przy pracach spawalniczych. Wyniki badań wpływu poszczególnych metod łączenia materiałów na organizm człowieka prowadzone w naukowych ośrodkach medycznych znalazły odzwierciedlenia w wielu przepisach obligatoryjnych dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach spawalniczych.
Ochrona zdrowia pracowników przy procesach spawania jest obecnie bezwzględną koniecznością dla każdego pracodawcy. Procesy spawania związane są z występowaniem wielu czynników stanowiących potencjalne zagrożenie dla zdrowia spawaczy i zagrażających otoczeniu. Do najbardziej szkodliwych i uciążliwych czynników należy zaliczyć wydzielające się w procesie pyły i substancje chemiczne (gazy).
Zawód spawacza zajmuje więc jedno z czołowych miejsc pod względem szkodliwości i uciążliwości. Wymienione zagrożenia natury chemicznej i trudne warunki pracy sprzyjają powstawaniu szeregu schorzeń i chorób zawodowych.
Charakterystyka zanieczyszczeń pyłowych i gazowych wydzielających się przy procesach spawania metali.
- projektując technologię spawania należy uwzględnić wpływ poszczególnych parametrów i warunków prowadzenia procesu na emisję substancji chemicznych i pyłu do środowiska pracy,
- dobierając materiały spawalnicze należy zapoznać się z wielkością emisji pyłu i gazów oraz ze składem chemicznym pyłu, które charakteryzują dane materiały spawalnicze,
- projektowanie technologii spawalniczych oraz stosowanie spawania w przemyśle powinno łączyć się z optymalizacją technologiczną procesu w aspekcie ograniczania emisji zanieczyszczeń,
- wszystkie prace spawalnicze należy prowadzić z wykorzystaniem skutecznych systemów wentylacji miejscowej i wentylacji ogólnej. Wentylację miejscową należy dobierać uwzględniając warunki prowadzenia procesu spawania i procesów pokrewnych,
- w pomieszczeniach o zwiększonym zagrożeniu dużymi stężeniami zanieczyszczeń ( takich jak: przestrzenie ograniczone, zamknięte) należy szczególnie dbać o zastosowanie skutecznej wentylacji.
- systematycznie informować pracowników o zagrożeniach zdrowia związanych z procesami spawalniczymi, o środkach i sposobach ochrony, o wynikach badań na stanowiskach pracy oraz o wynikach badań naukowych związanych z ochroną zdrowia w spawalnictwie,
- objąć szczególną profilaktyczną opieką zdrowotną pracowników pracujących z materiałami i metodami spawalniczymi szczególnie niebezpiecznymi oraz pracującymi w trudnych warunkach np.:
- spawanie stali niskostopowej w przestrzeniach zamkniętych,
- spawanie stali wysokostopowych, spawanie aluminium,
- spawanie drutami proszkowymi samoosłonowymi,
- spawanie materiałów zawierających substancje rakotwórcze.
- Poradnik inżyniera tom I – Spawalnictwo. Zagadnienia ogólnospawalnicze, materiały i urządzenia spawalnicze. WNT – Warszawa 1983.
- Poradnik inżyniera tom II – Spawalnictwo. Technologia spajania i cięcia metali, dokumentacja i kontrola prac spawalniczych, przepisy i normy. WNT – Warszawa 1983.
- BHP w służbie zdrowia część II – opracowanie zbiorowe, wydał Międzyzwiązkowy Dom Kultury Służby Zdrowia we Wrocławiu, 1990 r.
- Materiały ze szkolenia z zakresu filtrowentylacji i spawalnictwa. Katowice 30.11.-01.12.1999r.