WSSE Kraków - 28 WRZEŚNIA – ŚWIATOWY DZIEŃ WŚCIEKLIZNY

Każdego roku 28 września obchodzony jest Światowy Dzień Wścieklizny, który ma na celu propagowanie wiedzy na temat wścieklizny, zapobieganie i eliminacji tej choroby.

Wścieklizna jest chorobą odzwierzęcą (przenoszoną ze zwierząt na ludzi) wywoływaną przez wirus wścieklizny. Źródłem zakażenia mogą być dzikie zwierzęta, a także zwierzęta domowe – psy, koty.

Wirus przenoszony jest na ludzi poprzez bezpośredni kontakt ze śliną zakażonego zwierzęcia, zwykle poprzez  ugryzienie lub oślinienie nie uszkodzonej skóry lub błon śluzowych człowieka. Okres inkubacji choroby trwa zwykle od 1-3 miesięcy, jednak może wynosić nawet od 1 tygodnia do 1 roku.

Do pierwszych objawów choroby zalicza się gorączkę, ból głowy, nietypowe lub niewyjaśnione mrowienie, kłucie lub pieczenie w miejscu rany, nudności, niepokój, nadpobudliwość, a także wodowstręt czy światłowstręt. Ponieważ wirus rozprzestrzenia się przez centralny układ nerwowy, może rozwinąć się zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego. Po kilku dniach od wystąpienia objawów choroby następuje śmierć na skutek zatrzymania „sercowo-oddechowego”. Czas od wystąpienia choroby do śmierci chorego jest bardzo krótki, dlatego tak ważna jest szybka reakcja, zgłoszenie się do lekarza zaraz po ugryzieniu przez zwierzę, co do którego występuje podejrzenie, ze jest zakażone wirusem lub chore.

Wścieklizna jest chorobą, której można w 100% zapobiec, jednak na świecie nadal umiera na nią ok. 60 tys., pomimo, iż są dostępne środki niezbędne do walki z wirusem.

Skuteczne leczenie zaraz po wystąpieniu narażenia (ugryzienie, bezpośredni kontakt ze śliną zwierzęcia) może zapobiec wystąpieniu objawów i śmierci.

 Profilaktyka po ekspozycji na wirus składa się z:

·         miejscowego leczenia ran, zapoczątkowanego zaraz po ugryzieniu (dokładne oczyszczenie ran),

·         podania szczepionki przeciwko wściekliźnie, spełniającej normy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO),

·         jeśli występują wskazania medyczne – podania immunoglobuliny przeciwko wściekliźnie.

Niezmiernie ważne jest szybkie, miejscowe leczenie wszystkich ran, które mogą być zakażone wirusem wścieklizny. Zalecane procedury pierwszej pomocy obejmują natychmiastowe i dokładne płukanie i przemywanie rany wodą z mydłem przez min. 15 min. lub innymi substancjami, które zabijają wirusa wścieklizny.

Zapobieganie

Najbardziej opłacalną strategią zapobiegania wściekliźnie u ludzi jest stosowanie szczepień przeciwko wściekliźnie u psów. Właściciele zwierząt powinni pamiętać o obowiązku szczepienia psów oraz odbywać systematyczne wizyty u lekarza weterynarii (Dz. U. 2008 nr 213 poz. 1342).

Prewencyjne szczepienie przed ekspozycją jest również zalecane dla osób wykonujących zawód zaliczany do grupy wysokiego ryzyka, takich jak: pracownicy laboratoriów zajmujący się wścieklizną, weterynarze, osoby mające kontakt z dzikimi zwierzętami (np. pracownicy zoo).

W Polsce w 2013r. nie odnotowano przypadku zachorowania człowieka na wściekliznę. Ostatni przypadek został zgłoszony w 2002r. w woj. podkarpackim, jednak biorąc pod uwagę fakt, iż na terenie woj. małopolskiego występują ogniska wścieklizny rozpoznane u zwierząt dzikich i domowych, w 2013 r. zaszczepiono 1173 osoby[1].