W związku z wykryciem przypadków zakażeń wirusem Zika w Polsce GIS przygotował informację, dotyczącą tego, czy wirus może szerzyć się w naszym kraju.
Informacja dotycząca zakażeń wirusem Zika
Informacja opracowana na podstawie materiałów WHO, ECDC oraz CDC z lutego 2016 r.
1.Sytuacja epidemiologiczna
Światowa Organizacja Zdrowia informuje o utrzymującej się epidemii zakażeń wirusem Zika w regionie Ameryki Południowej i Centralnej, Azji Południowo-Wschodniej oraz na wyspach Pacyfiku. Jak dotąd transmisja wirusa Zika została potwierdzona w 48 państwach świata, przy czym w 36 krajach odnotowuje się rodzime zachorowania wywołane tym wirusem.
Jednocześnie obszar występowania zakażeń Zika w dużej mierze pokrywa się z obszarem występowania dengi, żółtej gorączki i gorączki chikungunya, które są przenoszone przez te same gatunki komarów. Na obszarach tych występuje także ryzyko zachorowania na malarię.
W krajach, w których występuje zwiększona zapadalność na chorobę Zika, zaobserwowano także zwiększoną częstość występowania wad wrodzonych u nowonarodzonych dzieci w postaci małogłowia (mikrocefalii) – Brazylia (regiony północno-wschodnie) i Polinezja Francuska, oraz powikłań przebiegających z objawami neurologicznymi pod postacią porażeń wiotkich (zespołu Guillaina i Barrégo) – Brazylia, Salwador, Kolumbia, Polinezja Francuska, Surinam, Wenezuela, Martynika, Puerto Rico. Bezpośredni związek między zakażeniem, a tymi objawami nie został jeszcze ostatecznie potwierdzony.
Na Hawajach i w Słowenii potwierdzono 2 przypadki małogłowia u dzieci, których matki w trakcie ciąży podróżowały do Ameryki Południowej. Ani na Hawajach, ani w Słowenii nie występują rodzime zachorowania.
W 2015 i 2016 r. odnotowano 114 przypadków zawleczeń wirusa Zika na terytorium Europy (Austria, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Malta, Niemcy, Portugalia, Słowenia, Szwecja, Wielka Brytania, Włochy).
2. Informacja nt. choroby i dróg szerzenia się zakażenia
Wirus Zika jest spokrewniony z wirusami wywołującymi m.in. gorączkę denga, gorączkę Zachodniego Nilu i japońskie zapalenie mózgu. Do zakażenia człowieka dochodzi na skutek ukłucia komarów należących do wybranych gatunków z rodzaju Aedes, które są przenosicielami (wektorami) wirusa. Komary, które przenoszą wirusa wykazują aktywność w ciągu dnia, w szczególności o poranku oraz późnym popołudniem i występują zarówno na terenach wiejskich, w lasach tropikalnych, jak i w miastach.
WHO wskazuje także na możliwość zakażenia wirusem Zika drogą płciową. W USA potwierdzono zakażenie u osoby, która nie podróżowała na tereny występowania transmisji wirusa, ale odbyła stosunek seksualny z osobą, która powróciła z Wenezueli i była zakażona wirusem Zika.
Zakażenia wirusem Zika najczęściej przebiegają łagodnie. Chorobie towarzyszą zwykle umiarkowana gorączka, bóle głowy, mięśni lub stawów, zapalenie spojówek, wysypka plamisto-grudkowa. Objawy występują zwykle po kilku dniach od zakażenia (z reguły 3-7 dni) i zwykle nie trwają dłużej niż tydzień. W 80% przypadków przebieg choroby może być bezobjawowy. Ze względu na mało charakterystyczny obraz kliniczny choroba może zostać nierozpoznana lub omyłkowo zdiagnozowana jako inna choroba np. gorączka denga.
Leczenie zakażenia wirusem Zika ma charakter wyłącznie objawowy. Zwykle dochodzi do samoistnego ustąpienia objawów bez powikłań.
Ze względu na fakt, że wirus nie przenosi się z człowieka na człowieka i jedyną drogą przenoszenia się wirusa są komary, nie ma obecnie ryzyka szerzenia się wirusa Zika w populacji polskiej, w przypadku przyjazdu do naszego kraju osoby zakażonej.
3. Zalecenia dla osób podróżujących w regiony występowania wirusa Zika
A. Ponieważ nie istnieje ani szczepionka, ani profilaktyka lekowa przeciw wirusowi Zika, osoby wyjeżdzające w rejony występowania wirusa powinny stosować się do rekomendacji, które obowiązują również w przypadku innych chorób tropikalnych przenoszonych przez komary.
Rekomendowane jest:
– stosowanie repelentów chemicznych,
– noszenie odpowiedniego ubioru chroniącego przed pokąsaniem przez komary,
– używanie moskitier,
– pozostawanie w hotelu w okresie pór dnia, w których aktywność komarów jest największa.
W celu uzyskania szczegółowych informacji o innych zagrożeniach zdrowotnych należy przed wyjazdem do tych krajów skontaktować się z lekarzem medycyny podróży lub lekarzem medycyny tropikalnej, najlepiej nie później niż 6 – 8 tyg. przed planowaną podróżą.
B. W razie zachorowania w trakcie pobytu należy natychmiast poprosić o pomoc lekarską, zaś w przypadku wystąpienia objawów choroby w ciągu 21 dni po powrocie z ww. rejonów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza informując o przebytej podróży.
C. Ze względu na prawdopodobne istnienie związku pomiędzy zakażeniem Zika i występowaniem wad wrodzonych u płodu w postaci małogłowia (mikrocefalia) kobiety w ciąży lub planujące ciążę powinny zdecydowanie rozważyć odłożenie podróży w rejony występowania Zika.
W przypadku jednak odbywania podróży w te rejony kobiety w ciąży lub ją planujące powinny skonsultować się zarówno przed wyjazdem jak i po powrocie z lekarzem specjalistą ginekologii i położnictwa.
D. Zgodnie ze stanowiskiem WHO, osobom powracającym z regionów występowania wirusa Zika, i planującym posiadanie dzieci, zaleca się odłożenie decyzji w czasie do 6 miesięcy od powrotu z podróży i stosowanie skutecznych metod antykoncepcji w tym okresie.
Zgodnie ze stanowiskiem WHO i ECDC, mężczyźni powracający z regionów występowania zakażeń Zika, powinny stosować zabezpieczenia (prezerwatywę) w kontaktach seksualnych z partnerką, która jest w ciąży, do czasu porodu.
E. Osoby, u których stwierdza się przewlekle przebiegające choroby takie jak: cukrzyca, choroby płuc, niewydolność nerek, niewydolność krążenia powinny skonsultować się z lekarzem przed podjęciem decyzji o wyjeździe w regiony występowania zakażeń Zika.
Źródło: http://gis.gov.pl
Załącznik:
Informacja dotycząca wirusa Zika w związku z wykryciem przypadków zakażeń u osób, które powróciły/przyjechały z obszarów występowania Zika:
wprowadziła: Grażyna Przeźmińska
Dział Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia WSSE w Krakowie
tel. (12) 25-49-585