Odra jest ostrą chorobą wirusową w przebiegu której występuje gorączka, silny kaszel, wysypka plamisto-grudkowa, zapalenie spojówek ze światłowstrętem oraz nieżyt błony śluzowej nosa. Najpowszechniej występujące powikłania to zapalenie ucha środkowego, zakażenie żołądkowo jelitowe, wirusowe zapalenie płuc, zapalenie mózgu, opon mózgowo-rdzeniowych. Zachorowanie na odrę pomiędzy 2-5 rokiem życia prowadzi do zwiększenia ryzyka zachorowania w późniejszym okresie życia na podostre stwardniające zapalenie mózgu (LESS) (rokowanie niepomyślne).
Wirus odry przenosi się droga powietrzną. Osoba chora jest zakaźna 5 dni przed pojawieniem się wysypki i do 5 dni po jej pojawieniu się.
Stosowanie szczepień ochronnych ma zasadnicze znaczenie w zapobieganiu zachorowaniom na odrę i nie może być zastąpione żadnymi innymi środkami ochrony ze względu na wysoką zaraźliwość choroby i drogę jej przenoszenia się. Aktualnie szczepienia są wykonywane przy użyciu szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce.
Zachorowania na odrę w Polsce występują sporadycznie i są związane przede wszystkim z zawleczeniem choroby z zagranicy.
Zachorowania o charakterze i rozmiarach ognisk epidemicznych mogą wystąpić jedynie wśród społeczności lokalnych lub w środowisku szkolnym, w których stopień uodpornienia dzieci i dorosłych jest niewystarczający dla uzyskania tzw. odporności zbiorowiskowej (populacyjnej), która powstaje gdy liczba osób uodpornionych w danym środowisku osiąga co najmniej 95%.
Dnia 7 września 2016 roku Minister Zdrowia wydał Rozporządzenie w sprawie metody zapobiegania odrze polegające na wykonywaniu szczepień ochronnych przeciwko tej chorobie zakaźnej.
Szczepieniami zostaną objęte osoby nieszczepione lub niemające udokumentowanego szczepienia bez względu na ich wiek, które przebywają w środowisku o niskim odsetku osób zaszczepionych oraz były lub mogą być narażone na styczność z osobą chorą lub podejrzaną o zachorowanie na odrę.
Nadzór nad wykonywaniem szczepień sprawuje państwowy powiatowy inspektor sanitarny właściwy ze względu na miejsce ich wykonania.
Opracowano w oparciu o: Pismo Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 30 grudnia 2016 r.; znak: GIS-EP-400-00039/AC/16SK46569/2016 dotyczące wystąpienia przypadków odry.
Anna Gorczyca
Oddział Nadzoru Epidemiologii
Data wprowadzenia: 9.I.2017 r.
Data ostatniej aktualizacji: 9.I.2017 r.