Zachorowania na COVID-19 (zapalenie płuc spowodowane nowym koronawirusem SARS-CoV-2)
W dniu 31 grudnia 2019 r. w Wuhan, w prowincji Hubei, w Chinach zgłoszono grupę przypadków zapalenia płuc o nieznanej etiologii. W dniu 9 stycznia 2020 r. Chińskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób ogłosiło, że czynnikiem, który wywołał epidemię choroby (COVID-19) jest nowy koronawirus (SARS-CoV-2).
W okresie od 31 grudnia 2019 r. do 17 kwietnia 2020 r. odnotowano łącznie 2 114 269 potwierdzonych przypadków COVID-19, w tym 145 144 zgony (6,9%) (Tab.1).
Najwięcej zgonów zgłoszono w następujących krajach: Stany Zjednoczone (33 284), Włochy (22 172), Hiszpania (19 130), Francja (17 920), Wielka Brytania (13 729) i Iran (4 869).
Tab.1. Geograficzne rozmieszczenie przypadków COVID-19 według stanu na dzień 17 kwietnia 2020 r. (ECDC)
| Region | Places reporting cases | Cases | Deaths | Confirmed cases in the last 14 days |
| Africa | Algeria | 2268 | 348 | 1282 |
| Africa | Angola | 19 | 2 | 11 |
| Africa | Benin | 37 | 1 | 24 |
| Africa | Botswana | 15 | 1 | 11 |
| Africa | Burkina_Faso | 543 | 32 | 255 |
| Africa | Burundi | 5 | 1 | 2 |
| Africa | Cameroon | 855 | 21 | 584 |
| Africa | Cape_Verde | 55 | 1 | 49 |
| Africa | Central_African_Republic | 12 | 0 | 4 |
| Africa | Chad | 27 | 0 | 20 |
| Africa | Congo | 117 | 5 | 76 |
| Africa | Cote_dIvoire | 688 | 6 | 494 |
| Africa | Democratic_Republic_of_the_Congo | 287 | 23 | 164 |
| Africa | Djibouti | 591 | 2 | 550 |
| Africa | Egypt | 2673 | 196 | 1894 |
| Africa | Equatorial_Guinea | 51 | 0 | 36 |
| Africa | Eritrea | 35 | 0 | 13 |
| Africa | Eswatini | 16 | 0 | 7 |
| Africa | Ethiopia | 92 | 3 | 63 |
| Africa | Gabon | 95 | 1 | 77 |
| Africa | Gambia | 9 | 1 | 5 |
| Africa | Ghana | 641 | 8 | 437 |
| Africa | Guinea | 438 | 1 | 386 |
| Africa | Guinea_Bissau | 46 | 0 | 37 |
| Africa | Kenya | 234 | 11 | 124 |
| Africa | Liberia | 73 | 6 | 67 |
| Africa | Libya | 49 | 1 | 38 |
| Africa | Madagascar | 111 | 0 | 52 |
| Africa | Malawi | 16 | 2 | 13 |
| Africa | Mali | 171 | 13 | 135 |
| Africa | Mauritania | 7 | 1 | 1 |
| Africa | Mauritius | 324 | 9 | 155 |
| Africa | Morocco | 2283 | 130 | 1575 |
| Africa | Mozambique | 31 | 0 | 21 |
| Africa | Namibia | 16 | 0 | 3 |
| Africa | Niger | 609 | 15 | 535 |
| Africa | Nigeria | 442 | 13 | 268 |
| Africa | Rwanda | 138 | 0 | 56 |
| Africa | Sao_Tome_and_Principe | 4 | 0 | 4 |
| Africa | Senegal | 335 | 2 | 140 |
| Africa | Seychelles | 11 | 0 | 1 |
| Africa | Sierra_Leone | 15 | 0 | 13 |
| Africa | Somalia | 80 | 5 | 75 |
| Africa | South_Africa | 2605 | 48 | 1143 |
| Africa | South_Sudan | 4 | 0 | 4 |
| Africa | Sudan | 32 | 5 | 25 |
| Africa | Togo | 81 | 5 | 42 |
| Africa | Tunisia | 822 | 37 | 367 |
| Africa | Uganda | 55 | 0 | 10 |
| Africa | United_Republic_of_Tanzania | 94 | 4 | 73 |
| Africa | Zambia | 48 | 2 | 9 |
| Africa | Zimbabwe | 24 | 3 | 16 |
| America | Anguilla | 3 | 0 | 0 |
| America | Antigua_and_Barbuda | 23 | 2 | 14 |
| America | Argentina | 2560 | 115 | 1427 |
| America | Aruba | 95 | 1 | 35 |
| America | Bahamas | 54 | 9 | 30 |
| America | Barbados | 75 | 5 | 30 |
| America | Belize | 18 | 2 | 15 |
| America | Bermuda | 83 | 5 | 48 |
| America | Bolivia | 465 | 31 | 333 |
| America | Bonaire, Saint Eustatius and Saba | 4 | 0 | 2 |
| America | Brazil | 30425 | 1924 | 22515 |
| America | British_Virgin_Islands | 3 | 0 | 0 |
| America | Canada | 30081 | 1193 | 18813 |
| America | Cayman_Islands | 61 | 1 | 33 |
| America | Chile | 8807 | 105 | 5403 |
| America | Colombia | 3233 | 144 | 2072 |
| America | Costa_Rica | 642 | 4 | 246 |
| America | Cuba | 862 | 27 | 629 |
| America | Curaçao | 14 | 1 | 3 |
| America | Dominica | 16 | 0 | 4 |
| America | Dominican_Republic | 3755 | 196 | 2375 |
| America | Ecuador | 8225 | 403 | 5062 |
| America | El_Salvador | 164 | 6 | 118 |
| America | Falkland_Islands_(Malvinas) | 11 | 0 | 11 |
| America | Greenland | 11 | 0 | 1 |
| America | Grenada | 14 | 0 | 4 |
| America | Guatemala | 214 | 7 | 167 |
| America | Guyana | 57 | 6 | 38 |
| America | Haiti | 43 | 3 | 25 |
| America | Honduras | 442 | 41 | 220 |
| America | Jamaica | 143 | 5 | 96 |
| America | Mexico | 6297 | 486 | 4787 |
| America | Montserrat | 11 | 0 | 6 |
| America | Nicaragua | 12 | 1 | 7 |
| America | Panama | 4016 | 109 | 2541 |
| America | Paraguay | 174 | 8 | 97 |
| America | Peru | 12491 | 274 | 11077 |
| America | Puerto_Rico | 1043 | 56 | 727 |
| America | Saint_Kitts_and_Nevis | 14 | 0 | 6 |
| America | Saint_Lucia | 15 | 0 | 2 |
| America | Saint_Vincent_and_the_Grenadines | 12 | 0 | 10 |
| America | Sint_Maarten | 57 | 9 | 34 |
| America | Suriname | 10 | 1 | 0 |
| America | Trinidad_and_Tobago | 114 | 8 | 17 |
| America | Turks_and_Caicos_islands | 11 | 1 | 6 |
| America | United_States_of_America | 671331 | 33284 | 425791 |
| America | United_States_Virgin_Islands | 51 | 1 | 18 |
| America | Uruguay | 552 | 9 | 183 |
| America | Venezuela | 204 | 9 | 60 |
| Asia | Afghanistan | 794 | 29 | 559 |
| Asia | Bahrain | 1700 | 7 | 1057 |
| Asia | Bangladesh | 1572 | 60 | 1516 |
| Asia | Bhutan | 5 | 0 | 0 |
| Asia | Brunei_Darussalam | 136 | 1 | 3 |
| Asia | Cambodia | 122 | 0 | 8 |
| Asia | China | 83754 | 4636 | 1289 |
| Asia | India | 13387 | 437 | 11086 |
| Asia | Indonesia | 5516 | 496 | 3726 |
| Asia | Iran | 77995 | 4869 | 27527 |
| Asia | Iraq | 1434 | 80 | 662 |
| Asia | Israel | 12758 | 142 | 6506 |
| Asia | Japan | 9167 | 148 | 6550 |
| Asia | Jordan | 402 | 7 | 103 |
| Asia | Kazakhstan | 1470 | 17 | 1084 |
| Asia | Kuwait | 1524 | 3 | 1182 |
| Asia | Kyrgyzstan | 489 | 5 | 364 |
| Asia | Laos | 19 | 0 | 9 |
| Asia | Lebanon | 663 | 21 | 169 |
| Asia | Malaysia | 5182 | 84 | 2066 |
| Asia | Maldives | 25 | 0 | 6 |
| Asia | Mongolia | 31 | 0 | 17 |
| Asia | Myanmar | 85 | 4 | 65 |
| Asia | Nepal | 16 | 0 | 11 |
| Asia | Oman | 1019 | 4 | 788 |
| Asia | Pakistan | 7025 | 135 | 4734 |
| Asia | Palestine | 294 | 2 | 139 |
| Asia | Philippines | 5660 | 362 | 3027 |
| Asia | Qatar | 4103 | 7 | 3154 |
| Asia | Saudi_Arabia | 6380 | 83 | 4495 |
| Asia | Singapore | 4427 | 10 | 3378 |
| Asia | South_Korea | 10635 | 230 | 573 |
| Asia | Sri_Lanka | 238 | 7 | 90 |
| Asia | Syria | 33 | 2 | 17 |
| Asia | Taiwan | 395 | 6 | 56 |
| Asia | Thailand | 2700 | 47 | 825 |
| Asia | Timor_Leste | 18 | 0 | 17 |
| Asia | Turkey | 74193 | 1643 | 56058 |
| Asia | United_Arab_Emirates | 5825 | 33 | 4801 |
| Asia | Uzbekistan | 1380 | 4 | 1190 |
| Asia | Vietnam | 275 | 0 | 36 |
| Asia | Yemen | 1 | 0 | 1 |
| Europe | Albania | 518 | 26 | 241 |
| Europe | Andorra | 682 | 33 | 254 |
| Europe | Armenia | 1201 | 19 | 538 |
| Europe | Austria | 14448 | 410 | 3319 |
| Europe | Azerbaijan | 1283 | 15 | 883 |
| Europe | Belarus | 4204 | 40 | 3950 |
| Europe | Belgium | 34809 | 4857 | 19461 |
| Europe | Bosnia_and_Herzegovina | 1152 | 41 | 620 |
| Europe | Bulgaria | 800 | 38 | 343 |
| Europe | Croatia | 1791 | 35 | 780 |
| Europe | Cyprus | 735 | 17 | 379 |
| Europe | Czechia | 6433 | 169 | 2575 |
| Europe | Denmark | 6879 | 321 | 3493 |
| Europe | Estonia | 1434 | 36 | 576 |
| Europe | Faroe_Islands | 184 | 0 | 7 |
| Europe | Finland | 3369 | 75 | 1851 |
| Europe | France | 108847 | 17920 | 49742 |
| Europe | Georgia | 348 | 3 | 227 |
| Europe | Germany | 133830 | 3868 | 54134 |
| Europe | Gibraltar | 133 | 4 | 45 |
| Europe | Greece | 2207 | 105 | 693 |
| Europe | Guernsey | 234 | 9 | 143 |
| Europe | Holy_See | 8 | 0 | 2 |
| Europe | Hungary | 1763 | 156 | 1140 |
| Europe | Iceland | 1739 | 8 | 420 |
| Europe | Ireland | 13271 | 486 | 9422 |
| Europe | Isle_of_Man | 284 | 4 | 213 |
| Europe | Italy | 168941 | 22172 | 53699 |
| Europe | Jersey | 223 | 10 | 142 |
| Europe | Kosovo | 449 | 11 | 324 |
| Europe | Latvia | 675 | 5 | 217 |
| Europe | Liechtenstein | 81 | 1 | 6 |
| Europe | Lithuania | 1149 | 32 | 500 |
| Europe | Luxembourg | 3444 | 69 | 957 |
| Europe | Malta | 412 | 3 | 217 |
| Europe | Moldova | 2154 | 54 | 1649 |
| Europe | Monaco | 93 | 3 | 33 |
| Europe | Montenegro | 303 | 4 | 159 |
| Europe | Netherlands | 29214 | 3315 | 14517 |
| Europe | North_Macedonia | 1081 | 46 | 727 |
| Europe | Norway | 6791 | 136 | 1856 |
| Europe | Poland | 7918 | 314 | 4972 |
| Europe | Portugal | 18841 | 629 | 9807 |
| Europe | Romania | 7707 | 387 | 4969 |
| Europe | Russia | 27938 | 232 | 24390 |
| Europe | San_Marino | 426 | 38 | 181 |
| Europe | Serbia | 5318 | 103 | 4147 |
| Europe | Slovakia | 977 | 8 | 551 |
| Europe | Slovenia | 1268 | 61 | 371 |
| Europe | Spain | 182816 | 19130 | 72578 |
| Europe | Sweden | 12540 | 1333 | 7074 |
| Europe | Switzerland | 26651 | 1333 | 8457 |
| Europe | Ukraine | 4462 | 125 | 3658 |
| Europe | United_Kingdom | 103093 | 13729 | 69375 |
| Oceania | Australia | 6497 | 63 | 1273 |
| Oceania | Fiji | 17 | 0 | 10 |
| Oceania | French_Polynesia | 55 | 0 | 18 |
| Oceania | Guam | 135 | 5 | 53 |
| Oceania | New_Caledonia | 18 | 0 | 2 |
| Oceania | New_Zealand | 1086 | 11 | 314 |
| Oceania | Northern_Mariana_Islands | 13 | 2 | 5 |
| Oceania | Papua_New_Guinea | 7 | 0 | 6 |
| Other | Cases_on_an_international_conveyance_Japan | 696 | 7 | 0 |
| Total | 2114269 | 145144 | 1108193 |
Ryc.1. Mapa geograficznego rozmieszczenia przypadków COVID-19 według stanu na dzień 17 kwietnia 2020 r. (ECDC)
Ryc.2. Geograficzne rozmieszczenie przypadków COVID-19 według stanu na dzień 17 kwietnia 2020 r. (ECDC)
Ryc. 3. Mapa geograficznego rozmieszczenia skumulowanej liczby przypadków COVID-19 na 100 000 ludności, według stanu na dzień 17 kwietnia 2020 r. (ECDC)
Ryc. 4. Mapa geograficznego rozmieszczenia skumulowanej, 14-dniowej liczby przypadków COVID-19 na 100 000 ludności, według stanu na dzień 17 kwietnia 2020 r. (ECDC)
Ryc.5. Mapa geograficznego rozmieszczenia przypadków COVID-19 w UE/EOG i Wielkiej Brytanii, według stanu na dzień 17 kwietnia 2020 r. (ECDC)
Tab. 2 Geograficzne rozmieszczenie przypadków COVID-19 w UE/EOG i Wielkiej Brytanii, według stanu na dzień 17 kwietnia 2020 r. (ECDC)
| EU/EEA and the UK | Cases | Deaths | Reported cases per 100 000 population | Deaths cases per 100 000 population |
| Spain | 182816 | 19130 | 391.27 | 40.94278 |
| Italy | 168941 | 22172 | 279.5589 | 36.68961 |
| Germany | 133830 | 3868 | 161.3811 | 4.664291 |
| France | 108847 | 17920 | 162.4891 | 26.75136 |
| United_Kingdom | 103093 | 13729 | 155.0527 | 20.64853 |
| Belgium | 34809 | 4857 | 304.7522 | 42.52295 |
| Netherlands | 29214 | 3315 | 169.5431 | 19.23856 |
| Portugal | 18841 | 629 | 183.2468 | 6.117628 |
| Austria | 14448 | 410 | 163.3089 | 4.63432 |
| Ireland | 13271 | 486 | 273.4312 | 10.01338 |
| Sweden | 12540 | 1333 | 123.1443 | 13.09022 |
| Poland | 7918 | 314 | 20.84861 | 0.826783 |
| Romania | 7707 | 387 | 39.57597 | 1.987272 |
| Denmark | 6879 | 321 | 118.6557 | 5.536921 |
| Norway | 6791 | 136 | 127.7864 | 2.559116 |
| Czechia | 6433 | 169 | 60.54192 | 1.590484 |
| Luxembourg | 3444 | 69 | 566.7009 | 11.35376 |
| Finland | 3369 | 75 | 61.05418 | 1.359176 |
| Greece | 2207 | 105 | 20.57297 | 0.978777 |
| Croatia | 1791 | 35 | 43.79616 | 0.855871 |
| Hungary | 1763 | 156 | 18.04728 | 1.596923 |
| Iceland | 1739 | 8 | 491.8348 | 2.26261 |
| Estonia | 1434 | 36 | 108.5637 | 2.725448 |
| Slovenia | 1268 | 61 | 61.33391 | 2.950606 |
| Lithuania | 1149 | 32 | 41.18969 | 1.147145 |
| Slovakia | 977 | 8 | 17.93644 | 0.14687 |
| Bulgaria | 800 | 38 | 11.38917 | 0.540986 |
| Cyprus | 735 | 17 | 61.80288 | 1.429454 |
| Latvia | 675 | 5 | 35.03687 | 0.259532 |
| Malta | 412 | 3 | 85.20671 | 0.620437 |
| Liechtenstein | 81 | 1 | 213.6639 | 2.637826 |
| Total | 878222 | 89825 |
Spośród potwierdzonych przypadków COVID-19 w Chinach, 3,8% (1716/44672) stanowili pracownicy opieki zdrowotnej. Spośród nich 14,8% miało ciężką postać choroby lub było w stanie krytycznym, a 5% osób z ciężką postacią choroby zmarło. Najnowsze dane z Włoch pokazują, że 9% przypadków COVID-19 to pracownicy opieki zdrowotnej, a w regionie Lombardii do 20%. W Hiszpanii pracownicy opieki zdrowotnej stanowią aż 26% przypadków COVID-19. W holenderskim badaniu pracownicy opieki zdrowotnej zostali przebadani dobrowolnie na COVID-19, a 6% z nich uzyskało wynik pozytywny.
Objawy COVID-19
Objawy COVID-19 obejmowały gorączkę, kaszel, duszności, ból mięśni, zmęczenie. Badania RTG klatki piersiowej wykazały typowe cechy wirusowego zapalenia płuc z rozlanymi obustronnymi naciekami.
Zgodnie z danymi WHO z dnia 1 marca 2020 r., większość pacjentów z COVID-19 to osoby dorosłe. Spośród 44672 pacjentów z Chin z potwierdzoną infekcją, 2,1% było w wieku poniżej 20 lat. Najczęściej zgłaszanymi objawami były gorączka, suchy kaszel i duszność, a większość pacjentów (80%) doświadczyła łagodnej postaci choroby. U około 14% zakażenie przebiegało w postaci ciężkiej choroby, a 5% chorych było w stanie krytycznym. Wczesne doniesienia sugerowały, iż nasilenie się choroby powiązane jest z wiekiem (> 60 lat) i chorobą współistniejącą.
Do 6 kwietnia 2020 r. do Europejskiego Systemu Nadzoru (TESSy) zgłoszono 325 843 przypadki COVID-19 potwierdzone laboratoria. Informacje na temat objawów były dostępne dla 58 277 przypadków z 11 krajów; większość (99,8%) tych przypadków pochodziła z Niemiec. Wśród tych przypadków najczęściej zgłaszanym objawem klinicznym była gorączka (35%), suchy lub mokry kaszel (16%), ból gardła (9,1%), ogólne osłabienie (5,3%) i ból (3,5%).
Dzieci stanowiły bardzo mały odsetek z 266 393 przypadków zgłoszonych do TESSy do dnia 6 kwietnia (o znanym wieku (<10 lat (1,1%), 10–19 lat (2,5%)). Wśród dzieci dominują Łagodne objawy oddechowe lub żołądkowo-jelitowe.
Ciężka postać choroby i hospitalizacja
W Chinach i Stanach Zjednoczonych hospitalizacja wystąpiła w 10,6% i 20,7–31,4% zgłoszonych przypadków COVID-19. Doniesiono, że mediana długości pobytu na oddziałach intensywnej terapii wynosi około siedmiu dni dla osób, które przeżyły, i ośmiu dni dla osób, które zmarły.
Według danych z Wielkiej Brytanii, bazując na 690 przypadkach osób w stanie krytycznym, pobyt na oddziale intensywnej terapii wyniósł 4 dni dla osób, które przeżyły i 5 dni dla osób, które zmarły.
Wśród wszystkich przypadków z krajów UE/EOG i Wielkiej Brytanii:
- Hospitalizacja wystąpiła w 32% (48 755 z 152 375) przypadków zgłoszonych z 26 krajów.
- Ciężka choroba (wymagająca intensywnej terapii i / lub wsparcia układu oddechowego) stanowi 2 859 z 120 788 (2,4%) przypadków zgłoszonych z 16 krajów.
Wśród hospitalizowanych przypadków:
- Ciężką chorobę zgłoszono w 9,2% (3 567 z 38 960) przypadków hospitalizowanych z 19 krajów.
- Śmierć nastąpiła w 1005 spośród 9368 (11%) przypadków hospitalizowanych z 21 krajów.
Odsetki hospitalizacji według wieku we wszystkich przypadkach na podstawie danych TESSy wykazały podwyższone ryzyko wśród osób w wieku 60 lat i starszych.
Grupy podwyższonego ryzyku wystąpienia ciężkiej postaci choroby i śmierci
Bezwzględna liczba zgonów była wyższa wśród osób w wieku powyżej 65 lat. Osoby w wieku 65–79 lat stanowiły 44% wszystkich zgonów, a osoby w wieku 80 lat i powyżej – 46%.
Dane z Włoch, Hiszpanii, Szwecji, Szwajcarii i Holandii potwierdzają wcześniejsze doniesienia dot. grup podwyższonym ryzyku wystąpienia ciężkiej postaci choroby i śmierci. Do tych grup należą osoby starsze powyżej 70. roku życia oraz osoby z chorobami współistniejącymi, takimi jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca , choroby sercowo-naczyniowe, przewlekłe choroby układu oddechowego, stan upośledzenia odporności, choroba nowotworowa oraz otyłość (73,4% osób w stanie krytycznym z BMI 30–40+).
Przenoszenie
Wirus przenosi się drogą kropelkową.
RNA wirusa wykrywano w kale , krwi pełnej , surowicy , ślinie, próbkach z noso-gardzieli i moczu. Należy zauważyć, że wykrycie RNA wirusa za pomocą PCR nie jest równoznaczne z zakaźnością, chyba że zakaźne cząsteczki wirusa zostaną potwierdzone przez izolację wirusa i hodowlę z poszczególnych próbek.
Okres inkubacji
Okres inkubacji trwa najczęściej 5–6 dni (1–14 dni). W jednym z badań wykazano, że u 97,5% osób z zakażeniem SARS-CoV-2 objawy kompatybilne z COVID-19 pojawiają się w ciągu 11,5 dnia.
Zapobieganie i kontrola zakażeń w społeczeństwie
Istnieją dowody, bazujące na innych zakażeniach układu oddechowego, że środki podejmowane przez dane osoby, takie jak rygorystyczna higiena rąk, odpowiednie zasady ochrony podczas kaszlu i kichania oraz stosowanie masek na twarz, podczas choroby, przyczyniają się do zmniejszenia ryzyka przeniesienia/zakażenia SARS-CoV-2.
- Rygorystyczne mycie rąk, unikanie dotykania twarzy, oczu i ust oraz odpowiednie zasady ochrony podczas kaszlu i kichania są nadal zalecane jako jedne z głównych środków zapobiegania i kontroli zakażeń w społeczeństwie.
- Stosowanie medycznych masek na twarz powinno być traktowane priorytetowo dla pracowników opieki zdrowotnej. Ponadto, gdy maska jest noszona przez osobę z objawami oddechowymi, zmniejsza ryzyko zarażenia innych przed zasięgnięciem porady lekarskiej, podczas oceny lekarskiej i do momentu umieszczenia w izolacji.
- Stosowanie masek na twarz w miejscach publicznych może służyć jako środek kontroli źródła zakażenia, w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się infekcji w społeczeństwie poprzez minimalizację wydalania kropelek oddechowych przez osoby zakażone, u których nie wystąpiły jeszcze objawy lub u których nie występują objawy.
- Używanie masek na twarz przez społeczeństwo powinno być traktowane jedynie jako środek uzupełniający, a nie jako zamiennik zalecanych już środków zapobiegawczych, w tym zachowanie bezpiecznej odległości, odpowiednie zasady ochrony podczas kaszlu i kichania, skrupulatna higiena rąk i unikanie dotykania twarzy, nosa, oczu i ust.
- Można rozważyć użycie niemedycznych masek na twarz, zwłaszcza jeśli – ze względu na problemy z zaopatrzeniem – medyczne maski na twarz muszą być traktowane priorytetowo w celu użycia ich jako środki ochrony indywidualnej dla pracowników opieki zdrowotnej.
- Odpowiednie stosowanie masek na twarz jest kluczem do skutecznych działań zapobiegawczych i można je poprawić poprzez kampanie edukacyjne.
Koronawirus SARS-CoV-2 jest wirusem osłonkowym, podatnym na działanie wszystkich rozpuszczalników lipidów (tłuszczów). Należy pamiętać o częstym myciu rąk wodą z mydłem lub dezynfekować je środkiem na bazie alkoholu.
Instrukcja jak poprawnie i skutecznie myć ręce znajduje się poniżej.
Źródło: www.gis.gov.pl