Ideą akcji Żółty Tydzień jest edukacja na temat zagrożeń związanych z wirusowym zapaleniem wątroby typu A i typu B or
az popularyzacja szczepień ochronnych, jako skutecznej profilaktyki tych chorób.
Profilaktyka może uchronić przed poważnymi konsekwencjami wirusowego zapalenia wątroby WZW A i B powiedz NIE!
Adresy punktów szczepień biorących udział w akcji można znaleźć na stronie www.zoltytydzien.pl.
Co to jest wirusowe zapalenie wątroby?
Wirusowe zapalenie wątroby oznacza chorobę, która powstaje po zakażeniu wirusami hepatotropowymi, dla których komórka wątrobowa jest docelowym miejscem namnażania się; oznacza także ewentualne zniszczenie komórki. Ostre zapalenie wątroby może przejść w przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby, wówczas może rozwinąć się marskość wątroby, a także pierwotny rak wątroby.
Epidemiologia – WZW typu A
W roku 2009 zarejestrowano ogółem 652 zachorowania. W przeliczeniu na 100 000 ludności zapadalność wynosiła 1,71 i była ponad 3 – krotnie wyższa niż w 2008 r. (0,55 na 100 000 mieszkańców).
Tab.1 Liczba zachorowań oraz zapadalność na 100 000 ludności na WZW typu A w Polsce i województwie małopolskim
|
2008 |
2009 |
|||||
|
Zachorowalność |
Zapadalność |
Hospitalizacja % |
Zachorowalność |
Zapadalność |
Hospitalizacja |
|
|
Polska |
208 |
0,55 |
207 |
652 |
1,71 |
98,5 |
|
Małopolska |
9 |
0,27 |
9 |
44 |
1,34 |
100 |
Źródło: http://www.pzh.gov.pl/przeglad_epimed/65/Przeg%20epidem%202-2011.pdf
Epidemiologia – WZW typu B
W 2009 roku zarejestrowano w Polsce ogółem 1475 zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B (wzw B), zapadalność w przeliczeniu na 100 000 ludności wyniosła 3,87. W porównaniu do roku 2008 (1337; 3,51) zapadalność wzrosła o 10,2% i był to jeden z największych (procentowo) rocznych wzrostów odnotowanych w ciągu ostatnich 10 lat.
Tab. 2. Liczba zachorowań oraz zapadalność na 100 000 ludności na WZW typu B w Polsce i województwie małopolskim
|
Mediana 2005-2007 |
2008 |
2009 |
||||
|
Zachorowalność |
Zapadalność |
Zachorowalność |
Zapadalność |
Zachorowalność |
Zapadalność |
|
|
Polska |
1 693 |
4,44 |
1337 |
3,51 |
1,475 |
63,87 |
|
Małopolska |
85 |
2,61 |
43 |
1,31 |
20 |
0,61 |
Źródło: http://www.pzh.gov.pl/przeglad_epimed/65/Przeg%20epidem%202-2011.pdf
WZW A i WZW B
Różnią się drogą zakażenia oraz przebiegiem klinicznym choroby.
• WZW typu A przenosi się drogą pokarmową – głównie przez brudną wodę lub żywność. Potocznie nazywana choroba brudnych rąk.
• WZW typu B – do zakażenia dochodzi na skutek naruszenia ciągłości tkanek i kontakt z ludzkimi wydzielinami zawierającymi wirusa. Może się także przenosić drogą seksualną lub z zakażonej matki na dziecko, a także przez przeszczep narządu od zakażonej osoby.
Zwróć uwagę na objawy
Okres wylęgania (inkubacji )wirusa w organizmie człowieka trwa od 2 tygodni nawet do 6 miesięcy. Do najczęstszych objawów należą: bóle mięśni i stawów, wymioty oraz biegunka. Wraz z rozwojem choroby dochodzi do przebarwienia skóry i białkówek na kolor żółty pojawia się także ciemny mocz oraz odbarwiony stolec.
U części chorych może dojść do przewlekłego przebiegu choroby. Przewlekłe WZW typu B często przechodzi w marskość wątroby lub prowadzi do powstania raka wątroby.
Jak zapobiegać zakażeniom – WZW typu A?
Aby uniknąć zakażenia należy pić napoje tylko butelkowe w szczególności gdy przebywamy w krajach o klimacie „gorącym”. Przed spożyciem np. owoców należy je dokładnie umyć i ograniczać produkty surowe. Jednak najlepszą metodą zapobiegającą zakażeniu jest szczepienie.
Ponadto należy przestrzegać zasady higieny osobistej. Należy myć ręce po wyjściu z ubikacji, przed przygotowaniem posiłków i przed jedzeniem.
Kto powinien zostać zaszczepiony?
· osoby zatrudnione przy dystrybucji i produkcji żywności,
· dzieci w wieku przedszkolnym, szkolnym i młodzieży,
· osoby wybierających się do krajów o wysokim stopniu zachorowalności.
Jak zapobiegać zakażeniom – WZW typu B?
Do zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu B, zwanym potocznie przez pacjentów żółtaczką wszczepienną, wystarczy zaledwie kropla krwi, dlatego niebezpieczne dla naszego zdrowia mogą być zabiegi wykonywane w zakładach fryzjerskich, kosmetycznych czy salonie tatuażu. Duże ryzyko zakażenia niosą też kontakty seksualne z osobą zakażoną wirusem HBV2,5. Najlepszym sposobem profilaktyki jest zaszczepienie się przeciwko tej chorobie. Szczepienia ochronne ( w Polsce bezpłatnymi szczepieniami przeciwko WZW są objęte liczne grupy osób, m.in. dzieci i młodzież oraz osoby będące w bliskim kontakcie z osobą zakażoną )
Znając drogi przenoszenia się wirusa należy unikać zachowań ryzykownych, które mogą kaleczyć skórę lub śluzówki.
Komu szczególnie zalecane są szczepienia WZW typu B?
· osobom, które ze względu na tryb życia lub wykonywane zajęcia są narażone na zakażenia związane z uszkodzeniem ciągłości tkanek lub poprzez kontakt seksualny;
· przewlekle chorym o dużym ryzyku zakażenia HBV, nieszczepionym w ramach szczepień obowiązkowych (zaleca się podawanie dawek przypominających w przypadku, gdy stężenie anty-HBs w surowicy zmniejszy się poniżej najmniejszego stężenia ochronnego [10 IU/l]; dawki przypominające podawać według wskazań lekarza oraz producenta; badanie anty-HBs nie jest finansowane z budżetu Ministerstwa Zdrowia);
· chorym przygotowywanym do zabiegów operacyjnych (niedopuszczalne jest jednak odmawianie wykonania zabiegu medycznego związanego z naruszeniem ciągłości tkanek w przypadku nieprzeprowadzenia szczepienia przeciwko WZW typu B);
· dzieciom i młodzieży nieobjętym dotąd szczepieniami obowiązkowymi;
· osobom dorosłym, zwłaszcza w wieku starszym.
Szczepionki przeciwko WZW typu A i WZW typu B są preparatami bezpiecznymi i nie ma zgłoszeń o występowaniu niepożądanych odczynów poszczepiennych. Należy podkreślić, że stosowane obecnie szczepionki przeciw tym chorobom są produktami biotechnologicznymi i nie zawierają drobnoustrojów, które mogłyby wywołać niepożądane skutki.
Agnieszka Kargul
Dział Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia
Data wprowadzenia: 4 kwietnia 2014 r.
Data ostatniej aktualizacji: 4 kwietnia 2014 r.