Aktualności

Informacja dotycząca wirusa Zika w związku z wykryciem przypadków zakażeń u osób, które powróciły z obszarów występowania Zika

W związku z wykryciem przypadków zakażeń wirusem Zika w Polsce GIS przygotował informację, dotyczącą tego, czy wirus może szerzyć się w naszym kraju.

Informacja dotycząca zakażeń wirusem Zika

Informacja opracowana na podstawie materiałów WHO, ECDC oraz CDC z lutego 2016 r.

1.Sytuacja epidemiologiczna

Światowa Organizacja Zdrowia informuje o utrzymującej się epidemii zakażeń wirusem Zika w regionie Ameryki Południowej i Centralnej, Azji Południowo-Wschodniej oraz na wyspach Pacyfiku. Jak dotąd transmisja wirusa Zika została potwierdzona w 48 państwach świata, przy czym w 36 krajach odnotowuje się rodzime zachorowania wywołane tym wirusem.

Jednocześnie obszar występowania zakażeń Zika w dużej mierze pokrywa się z obszarem występowania dengi, żółtej gorączki i gorączki chikungunya, które są przenoszone przez te same gatunki komarów. Na obszarach tych występuje także ryzyko zachorowania na malarię.

W krajach, w których występuje zwiększona zapadalność na chorobę Zika, zaobserwowano także zwiększoną częstość występowania wad wrodzonych u nowonarodzonych dzieci w postaci małogłowia (mikrocefalii) – Brazylia (regiony północno-wschodnie) i Polinezja Francuska, oraz powikłań przebiegających z objawami neurologicznymi pod postacią porażeń wiotkich (zespołu Guillaina i Barrégo) – Brazylia, Salwador, Kolumbia, Polinezja Francuska, Surinam, Wenezuela, Martynika, Puerto Rico. Bezpośredni związek między zakażeniem, a tymi objawami nie został jeszcze ostatecznie potwierdzony.

Na Hawajach i w Słowenii potwierdzono 2 przypadki małogłowia u dzieci, których matki w trakcie ciąży podróżowały do Ameryki Południowej. Ani na Hawajach, ani w Słowenii nie występują rodzime zachorowania.

W 2015 i 2016 r. odnotowano 114 przypadków zawleczeń wirusa Zika na terytorium Europy (Austria, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Malta, Niemcy, Portugalia, Słowenia, Szwecja, Wielka Brytania, Włochy).

2. Informacja nt. choroby i dróg szerzenia się zakażenia

Wirus Zika jest spokrewniony z wirusami wywołującymi m.in. gorączkę denga, gorączkę Zachodniego Nilu i japońskie zapalenie mózgu. Do zakażenia człowieka dochodzi na skutek ukłucia komarów należących do wybranych gatunków z rodzaju Aedes, które są przenosicielami (wektorami) wirusa. Komary, które przenoszą wirusa wykazują aktywność w ciągu dnia, w szczególności o poranku oraz późnym popołudniem i występują zarówno na terenach wiejskich, w lasach tropikalnych, jak i w miastach.

WHO wskazuje także na możliwość zakażenia wirusem Zika drogą płciową. W USA potwierdzono zakażenie u osoby, która nie podróżowała na tereny występowania transmisji wirusa, ale odbyła stosunek seksualny z osobą, która powróciła z Wenezueli i była zakażona wirusem Zika.

Zakażenia wirusem Zika najczęściej przebiegają łagodnie. Chorobie towarzyszą zwykle umiarkowana gorączka, bóle głowy, mięśni lub stawów, zapalenie spojówek, wysypka plamisto-grudkowa. Objawy występują zwykle po kilku dniach od zakażenia (z reguły 3-7 dni) i zwykle nie trwają dłużej niż tydzień. W 80% przypadków przebieg choroby może być bezobjawowy. Ze względu na mało charakterystyczny obraz kliniczny choroba może zostać nierozpoznana lub omyłkowo zdiagnozowana jako inna choroba np. gorączka denga.

Leczenie zakażenia wirusem Zika ma charakter wyłącznie objawowy. Zwykle dochodzi do samoistnego ustąpienia objawów bez powikłań.

Ze względu na fakt, że wirus nie przenosi się z człowieka na człowieka i jedyną drogą przenoszenia się wirusa są komary, nie ma obecnie ryzyka szerzenia się wirusa Zika w populacji polskiej, w przypadku przyjazdu do naszego kraju osoby zakażonej.

3. Zalecenia dla osób podróżujących w regiony występowania wirusa Zika

A. Ponieważ nie istnieje ani szczepionka, ani profilaktyka lekowa przeciw wirusowi Zika, osoby wyjeżdzające w rejony występowania wirusa powinny stosować się do rekomendacji, które obowiązują również w przypadku innych chorób tropikalnych przenoszonych przez komary.

Rekomendowane jest:

– stosowanie repelentów chemicznych,

– noszenie odpowiedniego ubioru chroniącego przed pokąsaniem przez komary,

– używanie moskitier,

– pozostawanie w hotelu w okresie pór dnia, w których aktywność komarów jest największa.

W celu uzyskania szczegółowych informacji o innych zagrożeniach zdrowotnych należy przed wyjazdem do tych krajów skontaktować się z lekarzem medycyny podróży lub lekarzem medycyny tropikalnej, najlepiej nie później niż 6 – 8 tyg. przed planowaną podróżą.

B. W razie zachorowania w trakcie pobytu należy natychmiast poprosić o pomoc lekarską, zaś w przypadku wystąpienia objawów choroby w ciągu 21 dni po powrocie z ww. rejonów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza informując o przebytej podróży.

C. Ze względu na prawdopodobne istnienie związku pomiędzy zakażeniem Zika i występowaniem wad wrodzonych u płodu w postaci małogłowia (mikrocefalia) kobiety w ciąży lub planujące ciążę powinny zdecydowanie rozważyć odłożenie podróży w rejony występowania Zika.

W przypadku jednak odbywania podróży w te rejony kobiety w ciąży lub ją planujące powinny skonsultować się zarówno przed wyjazdem jak i po powrocie z lekarzem specjalistą ginekologii i położnictwa.

D. Zgodnie ze stanowiskiem WHO, osobom powracającym z regionów występowania wirusa Zika, i planującym posiadanie dzieci, zaleca się odłożenie decyzji w czasie do 6 miesięcy od powrotu z podróży i stosowanie skutecznych metod antykoncepcji w tym okresie.

Zgodnie ze stanowiskiem WHO i ECDC, mężczyźni powracający z regionów występowania zakażeń Zika, powinny stosować zabezpieczenia (prezerwatywę) w kontaktach seksualnych z partnerką, która jest w ciąży, do czasu porodu.

E. Osoby, u których stwierdza się przewlekle przebiegające choroby takie jak: cukrzyca, choroby płuc, niewydolność nerek, niewydolność krążenia powinny skonsultować się z lekarzem przed podjęciem decyzji o wyjeździe w regiony występowania zakażeń Zika.

  Źródło: http://gis.gov.pl

Załącznik:

Informacja dotycząca wirusa Zika w związku z wykryciem przypadków zakażeń u osób, które powróciły/przyjechały z obszarów występowania Zika:

http://gis.gov.pl/o-nas/aktualnosci/400-informacja-dotyczaca-wirusa-zika-w-zwiazku-z-wykryciem-przypadkow-zakazen-u-osob-ktore-powrocily-przyjechaly-z-obszarow-wystepowania-zika

wprowadziła: Grażyna Przeźmińska

Dział Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia WSSE w Krakowie

tel. (12) 25-49-585

Światowe Dni Młodzieży – Kraków 2016

W imieniu Głównego Inspektoratu Sanitarnego, przekazujemy – do wykorzystania przez organizatorów, służby medyczne i inne zainteresowane podmioty – ulotki wykonane w ośmiu wersjach językowych,  zawierające podstawowe informacje dotyczące bezpieczeństwa zdrowotnego uczestników Światowych Dni Młodzieży Kraków 2016.

PL 1

PL2

Dział Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrwowia
Data wprowadzenia: 18 lipca 2016
Data ostatniej aktualizacji: 19 lipca 2016

Pliki do pobrania:

Wstrzymanie przyjmowania próbek do badań

W związku z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa sanitarno-epidemiologicznego uczestników Światowych Dni Młodzieży, gości oraz mieszkańców Małopolski uprzejmie informujemy, iż Dział Laboratoryjny Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznejw Krakowie, w czasie trwania ŚDM wykonywać będzie zadania związane z badaniami w sytuacji zatruć pokarmowych, zakażeń oraz potencjalnych zagrożeń zdrowia czy życia ludzi. 

W związku z tym, w okresie od 25 do 31 lipca br. wstrzymane zostanie przyjmowanie próbek kału, żywności i wody badanych odpłatnie na zlecenie dla klienta zewnętrznego.

Wznowienie przyjmowania próbek do badań nastąpi od 1 sierpnia 2016 r.

Konkurs Oddal to wszystko, co szkodzi zdrowiu!

oddal to

Zapraszamy do wzięcia udziału w organizowanym przez Główny Inspektorat Sanitarny oraz Polskie Towarzystwo Higieniczne konkursie pt. „Oddal to”. Celem konkursu jest promocja zdrowego stylu życia wolnego od uzależnień.

Konkurs podzielony jest na dwie części – pierwsza, trwająca do 30.06.2016 r. skierowana jest do ogółu społeczeństwa. Wystarczy pobrać darmową aplikację „Oddal to”, zrobić przedstawiające szkodliwe dla zdrowia zachowanie i przesłać je za pomocą formularza online znajdującego się na stronie https://oddalto.gis.gov.pl/.

Druga część konkursu skierowana jest do gimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnych. Zadaniem uczniów jest zrobienie zdjęć przy pomocy aplikacji „Oddal to”, które następnie użyte zostaną do przygotowania pracy artystycznej (np. w formie kolażu zdjęć, historii z wykorzystaniem zdjęć, infografiki, animacji itp.) odpowiadającej tematowi konkursu. Konkurs dla szkół trwa od 1 czerwca 2016 r. do 30 września 2016 r..

Na twórców najlepszych prac w obu kategoriach czekają atrakcyjne nagrody.

Więcej informacji oraz regulamin konkursu znajdą Państwo na stronach: http://gis.gov.pl/o-nas/aktualnosci/369-oddal oraz https://oddalto.gis.gov.pl/.

Zachęcamy do wzięcia udziału w konkursie!

 

Joanna Błońska
Dział Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia
Data wprowadzenia: 16 czerwca 2016
Data ostatniej aktualizacji: 16 czerwca 2016

Pliki do pobrania:

Wytyczne do przygotowywania żywności bezpiecznej dla zdrowia

Należy zachować czystość przy wykonywaniu wszelkich czynności związanych z przygotowywaniem żywności:

  • myj ręce przed kontaktem z żywnością i podczas jej przygotowywania,
  • utrzymuj powierzchnie wykorzystywane do przygotowywania i przechowywania żywności w należytej czystości,
  • myj ręce po wyjściu z toalety,
  • przestrzegaj zasad higieny przy przygotowywaniu posiłków,
  • chroń pomieszczenia przeznaczone do przygotowywania żywności przed dostępem owadów i zwierząt.

 

Żywność należy przechowywać w odpowiedniej temperaturze:

  • przechowuj środki spożywcze zgodnie z zaleceniem producenta umieszczonym na ich opakowaniu,
  • łatwo psujące się produkty i wszystkie gotowane potrawy przechowuj w lodówce,
  • nie przechowuj żywności zbyt długo, nawet jeśli przechowujesz ją w lodówce,
  • nie pozostawiaj ugotowanej żywności w temperaturze pokojowej przez okres dłuższy niż 2 godziny,
  • utrzymuj wysoką temperaturę (ponad 60˚C) gotowanych potraw tuż przed podaniem,
  • nie rozmrażaj zamrożonej żywności w temperaturze pokojowej (zanurz produkt w ciepłej wodzie lub użyj urządzeń grzejnych),
  • żywność należy przechowywać w lodówce w temperaturze nie przekraczającej 5˚C a w zamrażarkach w temperaturze nie przekraczającej – 18˚C.

Należy oddzielać żywność surową od ugotowanej:

  • przechowuj oddzielnie (oddzielne pojemniki, różne półki w lodówce) żywność przeznaczoną do bezpośredniego spożycia (np. wędlina, ser) od żywności przeznaczonej do dalszej obróbki np. termicznej (np. surowe mięso) – tak, aby nie dopuścić do kontaktu między nimi,
  • do przygotowywania żywności przeznaczonej do dalszej obróbki używaj oddzielnego sprzętu np. noży, desek do krojenia.

Spożywaj bezpieczną żywność – zasady ogólne:

  • myj owoce i warzywa przed zjedzeniem,
  • nie jedz i nie używaj do przygotowywania potraw produktów spożywczych przeterminowanych lub z widocznymi oznakami zepsucia,
  • nie przechowuj żywności bezpośrednio na podłodze,
  • odgrzewaną żywność przed spożyciem również odgrzej do temperatury powyżej 70˚C,
  • do przygotowywania posiłków, mycia powierzchni mających kontakt ze środkami spożywczymi stosuj wyłącznie wodę pitną,
  • stosuj wyłącznie sprzęt i naczynia przeznaczone do kontaktu z żywnością,
  • podczas przygotowywania posiłków nie wykorzystuj pomieszczeń kuchennych do innych celów,
  • środki czyszczące i dezynfekujące przechowuj w bezpiecznych (wydzielonych) miejscach, aby nie dopuścić do ich kontaktu z żywnością,
  • zapewnij odpowiednie warunki (wydzielone miejsce, pojemniki) do składowania odpadów. Kosze na odpady znajdujące się w pomieszczeniach kuchennych powinny posiadać pokrywy – należy je utrzymywać w czystości i w miarę potrzeb, na bieżąco opróżniać,
  • zaleca się podawanie posiłków w naczyniach jednorazowego użycia,
  • posiłków nie mogą przygotowywać osoby z objawami schorzeń jelitowych (biegunka, wymioty), osoby z infekcjami górnych dróg oddechowych, gardła, nosa, uszu lub oczu, uporczywym kaszlem, katarem, gorączką oraz zakażeniami skóry. Wszelkie skaleczenia należy zabezpieczać wodoszczelnym opatrunkiem.

Potencjalne zagrożenia:

  • kurz sprzyja rozwojowi drobnoustrojów i może być ich źródłem,
  • brudne ścierki do naczyń, „ścierki” do podłogi mogą sprzyjać rozwojowi zanieczyszczeń biologicznych,
  • używanie niewłaściwych środków czyszczących lub nieprawidłowe ich stosowanie może spowodować zanieczyszczenie żywności środkami chemicznymi.

Przygotował: Piotr Pokrzywa

Kierownik Oddziału  Nadzoru Higieny Żywności, Żywienia i Procesów Nauczania

31 maja – Światowy Dzień Bez Tytoniu

Aby zwrócić uwagę na szkodliwość używania wyrobów tytoniowych Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła  31 maja Światowym Dniem  Bez Tytoniu.  Święto obchodzone jest corocznie od  1987 roku. Tegoroczne hasło to: ,,Jednolite opakowania wyrobów tytoniowych- Fakty i wyzwania”.

Poprzez hasło WHO zmierza do przygotowania państw na wprowadzenie nowych jednolitych, wystandaryzowanych opakowań wyrobów tytoniowych. Jednolite opakowania będą ważnym elementem prowadzącym do zmniejszenia popytu na wyroby tytoniowe – wizualnie zmniejszą atrakcyjność paczek papierosów, ograniczą stosowanie opakowań jako form reklamy. Jednolite opakowania oznaczają zakaz używania znaków towarowych (logotypów) marek wyrobów tytoniowych, kolorów, markowych obrazków.

W ramach obchodów Światowego Dnia Bez Tytoniu na terenie Małopolski zorganizowane będą akcje profilaktyczne w zakresie profilaktyki palenia tytoniu.

 

 

 

Magdalena Droździk
Dział Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia
Data wprowadzenia: 30 maja 2016 r.
Data ostatniej aktualizacji: 30 maja 2016 r.

 

27 maja 2016 Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie będzie NIECZYNNA

Szanowni Państwo, informujemy, że w dniu 27 maja br. (piątek) Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie będzie NIECZYNNA.

Dniem pracującym będzie natomiast 4 czerwca (sobota). W tym dniu urząd będzie czynny w godzinach: 7:30 – 15:05.

 

Elżbieta Kuras
rzecznik prasowy
Data wprowadzenia: 19 maja 2016 r.
Data ostatniej aktualizacji: 19 maja 2016 r.

Wojewódzka kampania społeczna „Zalecam test na HIV”

Z inicjatywy Zespołu ds. realizacji  Krajowego Programu Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS w Małopolsce, Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie rozpoczęła w dniu 16 maja 2016 roku wojewódzką kampanię społeczną „Zalecam test na HIV”  skierowaną do środowisk medycznych – w szczególności lekarzy ginekologów oraz pielęgniarek i położnych, a poprzez te grupy zawodowe – do młodych kobiet, ich partnerów oraz ogółu społeczeństwa.

Celem kampanii jest zmniejszenie liczby zakażeń HIV wśród nowo narodzonych dzieci oraz zwiększenie świadomości dotyczącej testowania w kierunku HIV wśród osób dorosłych.

Uzasadnienie:

Wiele osób niesłusznie uważa, że problem HIV ich nie dotyczy, przez co o swoim zakażeniu dowiadują się zbyt późno. Konsekwencją tego są między innymi dzieci , które rodzą się zakażone tym groźnym wirusem. Każdego roku w Polsce odbywa się około 70-100 porodów u kobiet z potwierdzonym zakażeniem HIV. Niestety ciągle jednak zdarzają się przypadki rozpoznania zakażenia HIV u kobiety dopiero po rozpoznaniu zakażenia HIV u dziecka. Można temu zapobiec – wystarczy, żeby przyszła mama wykonała w ciąży test na HIV i poddała się leczeniu, gdyby wynik okazał się pozytywny. Wykonując test w kierunku HIV, kobieta ratuje nie tylko swoje życie, lecz także daje szansę na zdrowe życie swojemu dziecku. W Polsce jedynie co dziesiąta kobieta w ciąży wykonuje test na HIV. Jest to dramatycznie niski wskaźnik w porównaniu do innych krajów Europy (np. w Anglii, Francji ok. 98% kobiet ciężarnych wykonuje ten test).

 

Test na HIV, zgodnie ze standardami opieki medycznej nad kobietą w ciąży, powinien zostać wykonany do 10. tygodnia ciąży oraz pomiędzy 33. a 37. tygodniem. Nie wszystkie kobiety w ciąży wykonują test, choć to badanie pozwala zastosować leki, które chronią dziecko przed zakażeniem. Szacuje się, że w Polsce 50% osób zakażonych HIV nie wie o swoim zakażeniu. Według badań osoby nieświadome swego zakażenia są źródłem 70% nowych zakażeń a ponad 100 dzieci jest objętych leczeniem antyretrowirusowym.

Organizatorem kampanii jest Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie, koordynator Zespołu ds. realizacji  Krajowego Programu Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS w województwie małopolskim.

Działania te są kontynuacją ogólnopolskiej kampanii „Jeden test. Dwa życia. Zrób test na HIV. Dla siebie i swojego dziecka™” realizowanej przez Krajowe Centrum ds. AIDS w 2015 roku.

Patronat honorowy nad kampanią sprawują Wojewoda Małopolski Józef Pilch oraz Jacek Krupa Marszałek Województwa Małopolskiego.

Partnerami kampanii są: PSSE woj. małopolskiego, Małopolski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia, Małopolska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych,.

Test na HIV to standardowe badanie wykonywane z krwi, które może zrobić dla zdrowia matki i dziecka wiele dobrego. Ten przekaz będzie kierowany do odbiorców w internecie i w mediach.

Materiały kampanijne:

  • List otwarty Profesora UJ dr hab. med. Huberta Hurasa Wojewódzkiego Konsultanta w Dziedzinie Położnictwa i Ginekologii dla województwa małopolskiego oraz Tadeusza Wadasa Przewodniczącego Małopolskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych do Lekarzy Ginekologów, Pielęgniarek i Położnych, a także Jarosława Foremnego Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego.
  • Plakat
  • Ulotka dla kobiet
  • Ulotka dla ginekologów
  • Raport z badania. Postawy kobiet w ciąży i planujących ciążę wobec testowania w kierunku HIV http://www.aids.gov.pl/kampanie/1test.2zycia/pliki/Raport_z_badania_Postawy_kobiet_w_ciazy_KCdsAIDS.pdf

Materiały kampanijne mają na celu informowanie kobiet o celowości wykonania testu na HIV na etapie planowania ciąży i w jej trakcie. Przyszłe mamy dowiedzą się, że test na HIV jest standardowym elementem opieki nad ciężarną, co zmniejsza lęk przed wykonaniem badania. Test na HIV jest jednym z działań na rzecz zapewnienia dobrego zdrowia matki i dziecka, stoi na równi z innymi badaniami wykonywanymi w ciąży. Informacja adresowana do ginekologów będzie zachęcać do informowania i kierowania pacjentek w ciąży na to badanie.

Program kampanii:

Kampania została zainaugurowana 16 maja  2016 r. na posiedzeniu Zespołu ds. realizacji Krajowego Programu Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS w województwie małopolskim.

Partnerzy kampanii otrzymają List otwarty oraz plakat w wersji elektronicznej.

List otwarty do ginekologów i położnych oraz plakat zostaną wykorzystane przez partnerów kampanii, m.in. Małopolski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia, Małopolską Okręgową Izbę Pielęgniarek i Położnych, stacje sanitarno-epidemiologiczne woj. małopolskiego w działaniach informacyjnych oraz będą przekazywane do odbiorców docelowych w gabinetach lekarskich, przychodniach i szpitalach na terenie Małopolski.

Promocja działań w mediach:

7 lipca 2016 r. w Radiu Kraków odbyła się audycja Przed hejnałem pt. „Ciąża a wirus HIV”, z udziałem Grażyny Przeźmińskiej z Działu Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie oraz dr Andrzejem Jaworowskim, z-cą kierownika bloku porodowego Kliniki Położnictwa i Perinatologii Collegium Medicum UJ, prowadzona przez Sylwię Paszkowską.

http://www.radiokrakow.pl/audycje/przed-hejnalem/ciaza-a-wirus-hiv/

Grażyna Przeźmińska
Dział Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia
Data wprowadzenia: 18 maja 2016
Data ostatniej aktualizacji: 8 lipca 2016

 

Pliki do pobrania:

Wstrzymanie przyjmowania próbek do badań

Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie informuje, że w związku z dodatkowymi dniami wolnymi przypadającymi na 3 i 26 maja 2016 r. w celu zachowania postępowania zgodnego z procedurami badawczymi przez laboratorium WSSE w Krakowie,

wstrzymane zostanie przyjmowanie próbek kału i wody w zakresie monitoringu kontrolnego i przeglądowego do badań w dniu 2, 24 i 25 maja 2016 r.

Jednocześnie informuję, że w przypadku wystąpienia ewentualnych zatruć pokarmowych oraz w niektórych sytuacjach zagrożenia zdrowia lub życia, standardowo zostanie uruchomiona procedura niezwłocznego przebadania próbek.